இந்திய நினைவு நாணயங்கள் (Commemorative coins of India) என்பது சில குறிப்பிட்ட நிகழ்வுகள் அல்லது முக்கிய நபர்களின் நினைவாக, இந்திய ரிசர்வ் வங்கியால் வழங்கப்படும் நாணயங்கள் ஆகும். இத்தகைய நாணயங்கள் ஒரு தனித்துவமான வடிவமைப்பிலோ அல்லது வழக்கமான வடிவமைப்பிலோ வெளியிடப்படுகின்றன. முக்கியமான நிகழ்வுகள் அல்லது முக்கிய நபர்களைப் பெருமைப்படுத்தும் விதமாக வழங்கப்படும் இவை, இந்திய விடுதலைப் போராட்டம், போர், சமாதானம், வன விலங்குகள், தாவரங்கள், முக்கிய நபர்கள், முக்கிய நிகழ்வுகள் மற்றும் முக்கிய நிறுவனங்களின் நினைவாக வெளியிடப்படுகின்றன.

இந்நாணயங்கள், 5, 10, 20, 25, 50 பைசாக்களிலும், 1, 2, 5, 10, 50, 75, 100, 125, 1000 உள்ளிட்ட பல்வேறு விதமான ரூபாய் மதிப்புகளிலும் வெளியிடப்பட்டிருக்கின்றன. இவற்றுள் அதிகபட்சமாக ரூபாய் 1000 மதிப்புடைய நாணயம் தஞ்சைப் பிரகதீசுவரர் கோயில் கட்டி 1000 ஆண்டுகள் கடந்ததை நினைவுப்படுத்தும் விதமாக வெளியிடப்பட்டது.

விடுதலை இந்தியாவின் முதல் பிரதமரான ஜவகர்லால் நேருவின் இறப்புக்குப் பிறகு, அவரது தியாகத்தை போற்றும் விதமாக, நேருவின் படத்துடன் ஒரு ரூபாய் மற்றும் ஐம்பது பைசா நாணயங்கள் 1964 ஆம் ஆண்டில் வெளியிடப்பட்டன. ஒரு ரூபாய் நாணயத்தில் நேருவின் படத்துடன் "ஜவகர்லால் நேரு" என ஆங்கிலத்தில் எழுதப்பட்டு வெளியானது. ஐம்பது பைசா நாணயத்தில் நேருவின் படத்துடன், பாதி நாணயங்களில் "ஜவகர்லால் நேரு" என ஆங்கிலத்திலும் மீதி நாணயங்களில் இந்தியிலும் எழுதப்பட்டு வெளியானது. இதுவே இந்தியா விடுதலை பெற்ற பின்னர் வெளியான முதலாவது நினைவு நாணயமாகும்.

1969 ஆம் ஆண்டில் மகாத்மாகாந்தி உருவத்திலான 20 மற்றும் 50 பைசா நாணயங்களும், 1 மற்றும் 10 ரூபாய் நாணயங்களும் வெளியிடப்பட்டன. 1970 ஆம் ஆண்டில் அனைவருக்கும் உணவு என்பதை முன்னிலைப்படுத்தி 20 பைசா மற்றும் 10 ரூபாய் நாணயம் வெளியானது. அதன் பிறகு, 1971 ஆம் ஆண்டில் அனைவருக்கும் உணவு என்பதை முன்னிலைப்படுத்தி இரண்டாவது வெளியீடாகவும் 20 பைசா மற்றும் 10 ரூபாய் நாணயம் வெளியானது.


1972 ஆம் ஆண்டில் சுதந்திர தின வெள்ளி விழா ஆண்டு, 1973 ஆம் ஆண்டில் அதிகமான உணவு உற்பத்தி, 1974 ஆம் ஆண்டில் திட்டமிடப்பட்ட குடும்பம், 1975 ஆம் ஆண்டில் மகளிர் ஆண்டு, 1976 ஆம் ஆண்டில் அனைவருக்கும் உணவு மற்றும் வேலைவாய்ப்பு, 1977 ஆம் ஆண்டில் வளர்ச்சி சேமிப்பு, 1978 ஆம் ஆண்டில் அனைவருக்கும் உணவு மற்றும் தங்குமிடம், 1979 ஆம் ஆண்டில் குழந்தைகள் ஆண்டு, 1982 ஆம் ஆண்டில் தேசிய ஒருமைப்பாடு, 1982 ஆம் ஆண்டில் ஒன்பதாவது ஆசிய விளையாட்டுப் போட்டிகள், 1985 ஆம் ஆண்டில் இந்திராகாந்தி, 1989 ஆம் ஆண்டில் ஜவகர்லால்நேரு என்று சிறப்புகளை வெளிப்படுத்தும் விதமாக நாணயங்கள் வெளியிடப்பட்டன.

1993 ஆம் ஆண்டில் சிறிய குடும்பம் மகிழ்ச்சியான குடும்பம் என்பதை முதன்மையாகக் கொண்டு 2 ரூபாய் நாணயம் வெளியிடப்பட்டது. 1995 ஆம் ஆண்டில் உலகத்தமிழ் மாநாட்டின் போது, 1, 2 மற்றும் 5 ரூபாய் மதிப்புகளில் நடுவில் திருவள்ளுவர் படத்துடன், இரு புறமும் 8வது உலகத் தமிழ் மாநாடு என்று குறிப்புடன் நாணயங்கள் வெளியிடப்பட்டன.

இதற்கிடையே, இந்தியாவின் முக்கிய நபர்களைப் பெருமைப்படுத்தும் விதமாகப் பல்வேறு ரூபாய் மதிப்புகளில் பல நாணயங்கள் வெளியிடப்பட்டிருக்கின்றன. முத்தமிழறிஞர் கலைஞர் கருணாநிதி அவர்களின் நூற்றாண்டு நினைவைப் போற்றும் வழியில் ரூபாய் 100 மதிப்பிலான முத்தமிழ் அறிஞர் கலைஞர் நூற்றாண்டு நினைவு நாணயம் வெளியிடப்பட்டது.

*****

இது முத்துக்கமலம் இணைய இதழின் படைப்பு.